Թափանցիկության բարձրացմանն ուղղված համաշխարհային ջանքերի աճին զուգընթաց, իրական շահառուի բացահայտումը կարգավորող մարմնի ուշադրության կենտրոնում է: Ահա Հայաստանի և ԱՄՆ-ի պահանջների համառոտ ակնարկը.
Հայաստան
2021 թվականից ի վեր Հայաստանում որոշակի ընկերություններ պարտավոր էին բացահայտել իրենց իրական շահառուներին, որոնց շրջանակն ընդլայնվեց 2022 թվականին, և 2023 թվականից պահանջը վերաբերեց բոլոր կազմակերպություններին: Տեղեկությունը ներկայացվում է Իրավաբանական անձանց պետական ռեգիստր և հասանելի է հանրությանը:
ԱՄՆ
«Կորպորատիվ թափանցիկության մասին» օրենքի (CTA) համաձայն որոշակի ընկերություններ պարտավոր են ներկայացնել իրական շահառուների վերաբերյալ հայտարարագիր Ֆինանսական հանցագործությունների դեմ պայքարի ցանցին (FinCEN): Այս պարտականությունից ազատված են 23 կազմակերպություններ, այդ թվում՝ բաց բաժնետիրական ընկերություններ և բազմաթիվ ոչ առևտրային կազմակերպություններ: Չնայած հայտարարագիր հնարավոր էր ներկայացնել 2024 թվականի հունվարի 1-ին, վերջնաժամկետը երկարաձգվել է մինչև 2025 թվականի մարտի 21-ը: Հատկանշական է, որ FinCEN-ը հրապարակել է միջանկյալ վերջնական կանոն, համաձայն որի միայն հաշվետվություններ ներկայացնող օտարերկրյա կազմակերպությունները, որոնց վրա բացառությունները չեն տարածվում, պետք է ներկայացնեն իրական շահառուի վերաբերյալ տեղեկություններ:
Հիմնական տարբերություններ
Հանրային հասանելիություն. Հայաստանի տվյալները հրապարակային են, մինչդեռ ԱՄՆ-ի տվյալները հասանելի են պետական մարմիններին և ֆինանսական հաստատություններին։
Գործողության շրջանակ. Հայաստանում կանոնը վերաբերում է բոլոր կազմակերպություններին, մինչդեռ ԱՄՆ-ն թիրախավորում է որոշակի կազմակերպություններ։
Երկու երկրներն էլ հետևում են թափանցիկության ապահովմանը, ընկերությունները պետք է լինեն տեղեկացված՝ որպեսզի գործեն իրավական պահանջներին համապատասխան։